Acht arrestaties wegens grootschalige hypotheekfraude en wat dit ons leert

De verdachten zouden valselijke inkomensgegevens hebben gebruikt bijvoorbeeld opgeblazen jaarcijfers en fictieve dienstverbanden om hypotheken te verkrijgen. De zaak richt zich onder meer op witwassen, oplichting en valsheid in geschrifte. 

De impact van dergelijke fraude is groot. Hypotheekverstrekkers lopen (financieel) risico, de woningmarkt wordt verstoord en witwasroutes krijgen toegang tot vastgoed.  De politie en justitie benadrukken dat het versterken van de poortwachtersrol van hypotheekverstrekkers een cruciaal onderdeel is van de aanpak: inkomensgegevens moeten onafhankelijk verifieerbaar zijn en instituties moeten signalen van fraude vroeg herkennen. 

Hoe Open Banking & Brondata als verdedigingslinie kunnen werken

Fraude met hypotheken en ook alle andere vormen van financiering wordt vaak mogelijk gemaakt omdat aanvragen gebaseerd zijn op verklaringen en documenten die relatief eenvoudig te manipuleren zijn (zoals werkgeversverklaringen, jaarrekeningen, of inkomensopgaven). De zaak laat zien dat vertrouwen op alleen papieren bewijs onvoldoende is.

Hier komt Open Banking in combinatie met data uit overheidsbronnen in beeld als krachtige verdedigingslinie. In plaats van te vertrouwen op aangeleverde documenten, kunnen kredietverstrekkers (na toestemming) rechtstreeks kijken naar werkelijke inkomensstromen en uitgavenpatronen. Banktransactiedata laat zien wat er écht op de rekening gebeurt, hoe regelmatig loon wordt ontvangen, welke vaste lasten betaald worden en of het opgegeven inkomen overeenkomt met de werkelijkheid. Omdat deze gegevens actueel zijn én niet gemanipuleerd kunnen worden, ontstaat een realistisch beeld van de financiële situatie van de aanvrager, in plaats van een zelf aangeleverde momentopname. Wanneer die transacties vervolgens worden verrijkt en gecombineerd met Brondata, zoals gegevens van de Belastingdienst of het Handelsregister, wordt het vrijwel onmogelijk om fictieve inkomens of opgeblazen cijfers te gebruiken. Afwijkingen tussen wat iemand zegt en wat real-time beschikbaar is in de data, komen direct aan het licht. Zo wordt fraude niet achteraf ontdekt, maar al gesignaleerd tijdens de aanvraag zelf.

''Wie regie houdt over de data en de herkomst door het direct koppelen met meerdere onafhankelijke bronnen, bouwt een stevigere poortwachtersfunctie.''

Wat dit betekent voor kredietverstrekkers en fintechpartijen

Voor organisaties die kredieten verstrekken of toetsen, zijn dit soort publieke incidenten duidelijke signalen: “De huidige werkwijze voldoet niet langer in een tijd waarin georganiseerde criminaliteit de grenzen van bestaande processen zoeken”. En dat in een tijd waarin voldoende data real-time en digitaal beschikbaar is.

Door nu te investeren in technologie die Open Banking-data kan integreert kunnen partijen:

• in een split-second inkomensverificatie doen op werkelijke data
• afwijkingen in financiële patronen detecteren
• gegevens van rekening en pverheidsbronnen met elkaar verifieren.
• risico’s veel beter inschatten en frauduleuze aanvragen direct afwijzen

Bij Invers hebben we ervaring met het combineren van banktransactiedata en analysetechnieken om juist dit soort potentieel frauduleus gedrag te signaleren of het nu gaat om kredietverlening, achteraf betalen of toetsing van andere financieringvormen

De recente arrestaties onderstrepen dat hypotheekfraude niet een marginale zaak is, maar een realistisch risico met grote gevolgen. Open Banking, gekoppeld aan betrouwbare brondata en slimme analyses, biedt een nieuwe en noodzakelijke laag van verifieerbaarheid. Voor kredietverstrekkers is het tijd om hun poortwachtersfunctie te versterken. Niet alleen in documenten, maar in gedrag, data en realiteit.