Snel en eenvoudig een uitkering, kwijtschelding, schuldhulp en invulling van de zorgplicht dankzij de Sociale Bankcheck
Voor inwoners, gemeenten en andere organisaties brengen bankafschriften een hoge administratieve lastendruk met zich mee. Zo zijn medewerkers onnodig veel tijd kwijt om de bankafschriften te bekijken en op die manier goed de zorgplicht in te vullen en de recht- en doelmatigheid van een voorziening te beoordelen. Tijd die ze niet kunnen besteden om echt met inwoners te praten over hun situatie. Met de brievenbus bankafschriften levert de inwoner de bankafschriften snel en makkelijk in. Met een druk op de knop. De medewerker ontvangt meteen een e-mail. De applicatie Sociale Bankcheck ondersteunt vervolgens medewerkers bij het doorgronden van de vaak complexe financiële situatie van de inwoner.
Minder administratieve lasten
Meerdere grote Nederlandse gemeenten werken al met de brievenbus bankafschriften voor inwoners en de Sociale Bankcheck voor medewerkers. De Sociale Bankcheck versnelt en vereenvoudigt het aanvraag- en beoordelingsproces en versterkt de privacy van burgers bij het aanleveren van financiële gegevens. ,,De applicatie zorgt ervoor dat de administratieve lasten voor inwoners en medewerkers verminderen. Het ondersteunt medewerkers gemeenten, waterschappen of woningbouwcorporaties bij het snel en goed doorgronden van de échte financiële situatie”, zegt Floris Lazrak, partner bij AEPB Onderzoek en Advies, een van de initiatiefnemers achter de ontwikkeling van de Sociale Bankcheck. Het is een applicatie die helpt bij het aanvragen of (her)beoordelen van een uitkering of bijzondere bijstand, bij kwijtschelding gemeentelijke belastingen of waterschapsbelasting. De Sociale Bankcheck ondersteunt medewerkers bij de invulling van de gemeentelijke zorgplicht, waaronder betere vroegsignalering bij schulden, de schuldhulpverlening en het toetsen van de doel- en rechtmatigheid.
Inwoners snel en beter helpen met een hogere beoordelingskwaliteit
Bij het verstrekken van uitkeringen, toeslagen en andere financiële hulp hebben gemeenten twee taken. Ten eerste moeten ze de recht- en de doelmatigheid beoordelen. Daarnaast hebben ze een zorgplicht op het terrein van integrale schuldhulpverlening aan inwoners met financiële zorgen. Elke gemeente vraagt bij veel aanvragen van een voorziening bankafschriften op. Dit is belangrijk om inwoners uiteindelijk goed te helpen. Burgers leveren die nu per post in of als Pdf. Het inlever- en beoordelingsproces is nu niet altijd efficiënt. De Sociale Bankcheck versnelt aanvragen en beoordelingen en voorkomt fouten. Lazrak: ,,Inwoners leveren regelmatig verkeerde of niet volledige gegevens aan. Ook kost het tijd om aan de balie ingeleverde papieren bankafschriften te verwerken. Bij fouten geven sociale diensten hun klanten hersteltermijnen via herstelbrieven. Dit blijkt vaak ingewikkeld voor administratief kwetsbare inwoners die juist hulp nodig hebben. En het vertraagt onnodig het aanvraag- en beoordelingsproces.”
Zo simpel als een Tikkie
Met de brievenbus bankafschriften leveren inwoners met een QR-code of inlevercode op de website van de gemeente in één keer de juiste gegevens in. Net zo simpel als met een Tikkie. Daarna worden de gegevens ontsloten in een dashboard, huishoudboekje en een filterbaar overzicht van de banktransacties. Het dashboard is per gemeente en/of werkproces toegespitst op die specifieke voorziening. ,,Dat is maatwerk”, zegt Lazrak. ,,Elk dashboard sluit aan bij het eigen werkproces en heeft tot doel de medewerker te ondersteunen om de complexe financiële situatie van burgers te ontsluiten. In een oogopslag krijgt de medewerker inzicht in de financiële situatie. Ontvangt de inwoner huur- of zorgtoeslag? Betaalt deze zijn zorgverzekering en energierekening? Hoeveel giften ontvangt de inwoner? Daardoor kan de medewerker het aanvraag- en beoordelingsproces snel doorlopen. Zo kan snel worden beoordeeld of alles in orde is en kan daarmee bijvoorbeeld het geld van een aanvraag voor bijzondere bijstand nog dezelfde dag op de rekening staan.”
Stenen tijdperk
AEPB Onderzoek en Advies doet zelf binnen het sociaal domein beleidsonderzoek voor overheden en bedrijven. Bij een van de kosten-batenanalyses die AEPB uitvoerde voor een aantal gemeenten naar de samenwerking tussen sociale diensten en wijkteams, sprak het met klanten en medewerkers. ,,Klanten gaven aan dat de aanvraag en toekenning voor een bijstandsuitkering onnoemlijk lang duurde en dat het heel ingewikkeld was. Dat ze tegen allerlei hordes aanliepen”, vertelt Lazrak. ,,Tegelijkertijd klaagden klantmanagers over de tijd die ze kwijt waren aan het goed beoordelen van de banktransacties. Ook bleken ze nog letterlijk banktransacties naar Excel over te typen of in Google Maps op te zoeken. Dat laatste met alle privacy risico’s van dien. Toen bedachten we intern: dat moet en kan veel doelmatiger.”
Invers
Om de banktransacties te kunnen ophalen werkt de Sociale Bankcheck samen met creatief software ontwikkelbedrijf Invers. Dat heeft sinds 2019 een zogeheten PSD2-vergunning van De Nederlandsche Bank voor open banking. Via dat systeem kunnen consumenten aan derden toegang geven tot hun betaalrekeningen. Na toestemming worden de banktransacties digitaal opgehaald. Vervolgens kan Invers die gegevens categoriseren, verrijken en analyseren, zodat een nauwkeurig beeld van iemand financiële situatie ontstaat. Deze diensten worden onder meer gebruikt door banken, financiële dienstverleners, administratiekantoren, accountants, maar ook door marktonderzoekbureaus of software leveranciers.
Privacy voorop
De Sociale Bankcheck zet nadrukkelijk in op het verbeteren van de privacy van burgers. Zo wordt nauwkeurig bijgehouden wie welke informatie heeft gezien. Ook kunnen burgers tijdens het inleveren uitgaven anonimiseren, iets wat op een Pdf nu moeizaam gaat. Een bewuste keuze om de privacy voorop te stellen”, zegt hij.
